120 വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം വിൻസ്റ്റൺ ചർച്ചിലിന്റെ 13 രൂപ കടം ഋഷി സുനക് തീർക്കുമോ…?
പുതുതായി നിയമിതനായ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ഋഷി സുനക് സൗത്ത് ബെംഗളൂര് ബസവനഗുഡിയില് ഗാന്ധി സര്ക്കളിനു സമീപമുള്ള വിദ്യാർത്ഥി ഭവനിൽ മസാലദോശ കഴിക്കുന്ന ചിത്രം ഈയിടെ വൈറലായിരുന്നു. 2019 ൽ ഭാര്യ അക്ഷതാ മൂർത്തിയുടെ ജന്മനഗരം സന്ദർശിച്ച വേളയിലായിരുന്നു ഭാര്യയോടൊപ്പം 80 വർഷം പഴക്കമുള്ള സ്ഥാപനത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച വിഭവം ആയ മസാല ദോശ കഴിക്കാൻ അവർ ഹോട്ടലില് എത്തിയത്.
എന്നാൽ, 120 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് മറ്റൊരു ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ബെംഗളൂരുവിൽ താമസിച്ചിരുന്നു. യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിന്റെ എക്കാലത്തെയും മഹാനായ പ്രധാനമന്ത്രിയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന സർ വിൻസ്റ്റൺ ചർച്ചിൽ, 1896-ൽ ഒരു യുവ ബ്രിട്ടീഷ് സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ബെംഗളൂരുവിലെത്തി, നഗരത്തിലെ കന്റോൺമെന്റ് ഏരിയയിൽ ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം താമസിച്ചിരുന്നത്. ബ്രിട്ടഷ് ഇന്ത്യില് ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് സൈനിക കേന്ദ്രവും അതിനോടുബന്ധിച്ച് യൂറോപ്യന്മാര് കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്ന പ്രദേശവുമായിരുന്നു അത്. ഇന്നത്തെ റെസിഡന്സി റോഡ്, ചര്ച്ച് സ്ട്രീറ്റ്, കബന് പാര്ക്ക്, ക്യൂന്സ് റോഡ്, ഇന്ഫാന്ററി റോഡ്, കൊമേര്സ്യല് സ്ട്രീറ്റ്, ബൗറിങ്ങ് ഹോസ്പിറ്റല്, ടാനറി റോഡ്, തുടങ്ങി 34 കിലോമീറ്റര് ചുറ്റളവില് വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്ന പ്രദേശമായിരുന്നു കന്റോൺമെന്റ് ഏരിയ. മികച്ച കാലാവസ്ഥയുള്ള ബെംഗളൂരു നഗരത്തില് ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്റെ നേരിട്ടു നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള വികസിത നഗര മേഖലയായിരുന്നു ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ സൈനിക കേന്ദ്രമായിരുന്ന കന്റോണ്മെന്റ്.
മൈ ഏർലി ലൈഫ് എന്ന തന്റെ പുസ്തകത്തിൽ അദ്ദേഹം എഴുതുന്നു, “സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 3,000 അടിയിലധികം ഉയരത്തിലുള്ള ബാംഗ്ലൂരിലെ കാലാവസ്ഥ മികച്ചതാണ്. ഉച്ചസമയത്തും സൂര്യൻ മിതശീതോഷ്ണമാണ്, രാവിലെയും വൈകുന്നേരവും പുതിയതും തണുപ്പുള്ളതുമാണ്. പിന്നീട്, ആംഗ്ലോ-ഇന്ത്യക്കാർ അതിനെ “ഹോം കാലാവസ്ഥ” എന്ന് വിളിച്ചു!. എന്നിരുന്നാലും അധികം താമസിക്കാതെ ഈ ചെറിയ പട്ടണം വിരസമാണെന്ന് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി, കൂടുതൽ സമയവും ചിത്രശലഭങ്ങളെ ശേഖരിക്കാനും പുസ്തകങ്ങൾ വായിക്കാനും ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം ചെലവഴിച്ചത്. കൊമേഴ്സ്യൽ സ്ട്രീറ്റിൽ കാലിഫോർണിയയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ബാഗ്ദാദി ജൂതൻ നടത്തുന്ന നഗരത്തിലെ ഏക ആധികാരിക തുകൽ കടയായ മോസസ് ആൻഡ് സൺസിലെ സ്ഥിരം സന്ദര്ശകന് കൂടിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
ബ്രിട്ടീഷുകാരനായ ചർച്ചിൽ ഇന്നത്തേതില് നിന്നും തികച്ചും വിത്യസ്ഥമായ നൂറ്റാണ്ടിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ സംസ്കാരത്തിൽ നിന്നുമുള്ള ആളായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്ത് ബ്രിട്ടൻ ശരിക്കും മഹത്തായതും ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും ശക്തമായതുമായ സാമ്രാജ്യവുമായിരുന്നു. ബംഗളൂരുവിലെ തവിട്ടുനിറത്തിലുള്ള സ്വദേശികളുമായി അടുത്തിടപഴുകുവാന് ചർച്ചില് തയ്യാറല്ലായിരുന്നു. ഇന്നത്തെ കമ്മീഷണറേറ്റ് റോഡിന്റെ ആരംഭത്തില് സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്ന വിക്ടോറിയ ഹോട്ടലിൽ അദ്ദേഹം പ്രഭാതഭക്ഷണം കഴിച്ചിരുന്നു. 2000 വരെ നഗരത്തിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ദേയമായ ലാന്ഡ്മാര്ക്കായിരുന്നു വിക്ടോറിയ ഹോട്ടല്. (2004-05 കാലഘട്ടത്തിലായിരുന്നു ആ ഹോട്ടല് പൊളിച്ചു മാറ്റിയത്.) വിക്ടോറിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ ഈ ഹോട്ടൽ വെള്ളക്കാരായ സാഹിബുകൾക്കായി നിർമ്മിച്ചതാണ്, മാത്രമല്ല അതിന്റെ മനോഹരമായ ഡൈനിംഗ് റൂമിലേക്ക് നാട്ടുകാർക്ക് പ്രവേശനം പോലും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
ചർച്ചിൽ തന്റെ ഒരു വർഷത്തെ താമസത്തിനിടയിൽ നഗരത്തിലെ മസാലദോശയും ഫിൽട്ടർ കോഫിയും രുചിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് ശരിക്കും അറിയില്ല. അയാൾക്ക് അത് പരീക്ഷിക്കണമെങ്കിൽ, ബെംഗളൂരുവിലെ പഴയ നഗരമായ ചിക്ക്പേട്ടിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മസാലദോശ ഹോട്ടൽ എന്നരിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഒരു സ്വദേശി ഹോട്ടല് സന്ദർശിക്കണമായിരുന്നു. ചര്ച്ചില് അവിടെ പോയിരുന്നെങ്കിൽ പോലും, മിക്കവാറും അവർ അദ്ദേഹത്തെ അകത്തേക്ക് കയറ്റി വിടുവാന് സാധ്യതയില്ല. കാരണം അവിടെ ദോശ കഴിക്കാൻ ഷർട്ടോ മേലങ്കിയോ നീക്കം ചെയ്യേണ്ടത് നിർബന്ധമാണ്. പിന്നെ അവിടെ കസേരകളും മേശകളും ഫോർക്കുകളും സ്പൂണുകളും പ്ലേറ്റുകളും ഇല്ലായിരുന്നു!. ചർച്ചിലിന്റെ സമകാലികൻ കൂടിയായിരുന്ന മഹാനായ കന്നഡ മിസ്റ്റിക്കും എഴുത്തുകാരനുമായ ഡി.വി ഗുണ്ടപ്പയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, അവിടെയുള്ള പ്രസിദ്ധമായ ദോശ കഴിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് പോലും അൽപ്പം കഷ്ടപ്പെടേണ്ടിവന്നു.
വിക്ടോറിയ ഹോട്ടലിൽ നിന്ന് വളരെ അകലെയല്ലാത്ത, സ്നൂട്ടി ബാംഗ്ലൂർ ക്ലബ്ബിലെ അംഗമായിരുന്നു ചർച്ചിൽ. അവിടെ അദ്ദേഹം മദ്യപിക്കുകയും ഭക്ഷണം കഴിക്കുകയും ചെയ്തു. വെള്ളക്കാർക്ക് മാത്രമുള്ള ക്ലബ്ബായിരുന്നു അത്, നാട്ടുകാരെ ഒരു കാരണവശാലും അവിടേക്ക് പ്രവേശനം അനുവദിച്ചിരുന്നില്ല. ചര്ച്ചില് ഇംഗ്ലണ്ടിലേക്ക് മടങ്ങിയപ്പോൾ, ക്ലബ്ബിന് 13 രൂപ കുടിശ്ശിക നൽകാനുണ്ടായിരുന്നു, ആ ദിവസങ്ങളിലെ ഗണ്യമായ തുക. അദ്ദേഹം ഇപ്പോഴും ഒരു ഡിഫോൾട്ടറാണ്, അത് ബ്രിട്ടീഷ് റോയൽസിൽ നിന്നോ സർക്കാരിൽ നിന്നോ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള ക്ലബ്ബിന്റെ ശ്രമം വൃഥാവിലായി! ഭാവിയിൽ ബെഗളൂരുവിന്റെ മരുമകനായ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ഋഷി സുനിക് ബെംഗളൂരു സന്ദർശിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം ആ ബില് കുടിശ്ശിക തീർക്കുമോ എന്ന് അറിയില്ല!
ബൂട്ടും തൊപ്പിയും ധരിച്ച് വിക്ടോറിയ ഹോട്ടലിൽ ഇരുന്ന് സിഗാർ വലിച്ചുകൊണ്ട് ബ്രെഡും ബേക്കണും മുട്ടയും കഴിക്കുന്ന വിന്സ്റ്റണ് ചർച്ചിലും, ഒരു സാധാരണ ഇംഗ്ലീഷ് ചായയ്ക്കൊപ്പം ഷോർട്ട്സും ടീ-ഷർട്ടും ധരിച്ച് വിദ്യാർത്ഥി ഭവനിൽ കൈകൊണ്ട് മസാല ദോശ കഴിക്കുന്ന ഋഷി സുനക്കും, 1947 ന് ശേഷം യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡ(UK)ത്തിലും ഇന്ത്യയിലും ഉണ്ടായ മാറ്റത്തെക്കുറിച്ചുള്ള കൗതുകകരമായ കഥ പറയുന്ന രണ്ട് വ്യത്യസ്ത ചിത്രങ്ങൾ ആണ്. ഈ കഴിഞ്ഞ 120 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ലണ്ടനും ബെംഗളൂരുവും ഒരുപാട് മുന്നോട്ട് പോയിരിക്കുന്നു.
[NB: 1806-1881കാലഘട്ടത്തില് ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ നഗരമായ ബാംഗ്ലൂർ നഗരം മൈസൂർ രാജ്യത്തിന്റെ ദർബാറിന്റെ അധികാരപരിധിയിൽ ആയിരുന്നു എങ്കില് ബാംഗ്ലൂർ കന്റോൺമെന്റ് മേഖല ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്റെ നേരിട്ട് നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഒരു സൈനിക കന്റോൺമെന്റായിരുന്നു. പടിഞ്ഞാറ് റസിഡൻസി റോഡ് മുതൽ കിഴക്ക് ബിന്നമംഗല വരെയും വടക്ക് ടാനറി റോഡിലെ ടാനറികളിൽ നിന്ന് AGRAM (Army Group Royal Artillery Maidan – ആർമി ഗ്രൂപ്പ് റോയൽ ആർട്ടിലറി മൈതാനം) വരെയും വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന 13 ചതുരശ്ര മൈൽ (34 കി.മീ.) വിസ്തൃതിയാണ് കന്റോൺമെന്റ് ഏരിയക്ക് ഉള്ളത്. വിസ്തീർണ്ണം അനുസരിച്ച്, ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ബ്രിട്ടീഷ് സൈനിക കന്റോൺമെന്റായിരുന്നു ഇത്. കന്റോൺമെന്റിൽ നിലയുറപ്പിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളത്തിൽ മൂന്ന് പീരങ്കി സൈനിക വിഭാഗവും കുതിരപ്പടയുടെ റെജിമെന്റുകളും, കാലാൾപ്പട, സാപ്പർമാർ, ഖനിത്തൊഴിലാളികൾ, മൌണ്ടഡ് ഇൻഫൻട്രി, സപ്ലൈ ആൻഡ് ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്സ്, ബാംഗ്ലൂർ റൈഫിൾ വോളന്റിയർമാർ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ബാംഗ്ലൂർ കന്റോൺമെന്റ് നേരിട്ട് ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്റെ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു. അതിനാലാണ് പഴയ കന്റോണ്മെന്റ് ഏരിയയിലെ സ്ഥലനാമങ്ങള്ക്കും റോഡുകള്ക്കും ബെംഗലൂരുവിലെ ഇതര പ്രദേശങ്ങളിലെ പേരുകളില് നിന്നും പ്രകടമായ വിത്യാസം ഇന്നും തുടരുന്നത്.]