മനുഷ്യചരിത്രത്തിന്റെ ഗതിയെ മാറ്റിമറിച്ച ഒരു മനുഷ്യന്‍ – മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവ്.

മനുഷ്യചരിത്രത്തിന്റെ ഗതിയെ മാറ്റിമറിച്ച ഒരു മനുഷ്യന്‍ – മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവ്. മനുഷ്യരാശിയുടെ രക്ഷകനായി അദ്ദേഹത്തെ വാഴ്ത്തുന്നവരുണ്ട്, അതേസമയം തന്നെ മുൻ സോവിയറ്റ് യൂണിയനെ തകർത്തതിന് അദ്ദേഹത്തെ വെറുക്കുന്നവരുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഇതിനെല്ലാം അപ്പുറം പാട്ടുകള്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന… ചെസ്സിനെ സ്നേഹിക്കുന്ന വിശ്വാസങ്ങളിൽ ധൈര്യവും ബോധ്യവുമുള്ള ആളായിരുന്നു സോവിയറ്റ് നേതാവ് മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവ് എന്നത് ആർക്കും നിഷേധിക്കാനാവില്ല. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിന്താഗതിയോട് ഒരാൾക്ക് യോജിക്കുകയോ വിയോജിക്കുകയോ ചെയ്യാം, പക്ഷേ അദ്ദേഹം വലിയ ഒരു ജനതയിലേക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്‍റ ചക്രവാതം തുറന്നുവിട്ടു എന്നത് ഒരു വസ്തുതയാണ്.

എന്നാല്‍, വൈചിത്ര്യമെന്ന് പറയട്ടെ 2017 ൽ, ലെവാഡ സെന്റർ എന്ന സ്വതന്ത്ര ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് നടത്തിയ ഒരു സർവേ, 46% റഷ്യൻ പൗരന്മാർക്ക് ഗോർബച്ചേവിനെക്കുറിച്ച് നിഷേധാത്മക അഭിപ്രായമുണ്ടെന്നും 30% പേർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങളിൽ നിസ്സംഗത പുലർത്തുന്നവരാണെന്നും 15% പേർക്ക് മാത്രമേ നല്ല അഭിപ്രായം ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ എന്നും കണ്ടെത്തി. എന്നാൽ പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഏറ്റവും വലിയ രാഷ്ട്രതന്ത്രജ്ഞനായാണ് കാണുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ യുഎസ്എ സന്ദർശനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹത്തെ അഭിവാദ്യം ചെയ്യാൻ വൻ ജനക്കൂട്ടം എത്തിയിരുന്നു. യുഎസ്എയുമായുള്ള ഗോർബച്ചേവിന്റെ ചർച്ചകൾ ശീതയുദ്ധം അവസാനിപ്പിക്കാനും ആണവ ഹോളോകോസ്റ്റിന്റെ ഭീഷണി കുറയ്ക്കാനും സഹായിച്ചു. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ ആധിപത്യം തകർക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ തീരുമാനം ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അവസാനത്തേക്കാൾ സമാധാനപരമായിരുന്നു.

പക്ഷേ, അന്താരാഷ്ട്ര രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ കുതന്ത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് അകന്നുനിൽക്കുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഹോബികളെക്കുറിച്ചും താൽപ്പര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അധികമാർക്കും അറിയില്ല. ശാസ്ത്രീയ സംഗീതവും ചെസ്സ് കളിയും ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന് അഭിനിവേശമുള്ള രണ്ട് കാര്യങ്ങൾ. പാശ്ചാത്യ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം കേൾക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് ഇഷ്ടമായിരുന്നു, കൂടാതെ മികച്ച യൂറോപ്യൻ സംഗീതസംവിധായകരായ ചോപിൻ, ഹെയ്ഡൻ, ബാച്ച്, ബീഥോവൻ തുടങ്ങിയവരുടെ രചനകൾ ട്യൂണുകൾ ശ്രവിച്ച് തിരിച്ചറിയാൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു. സാമാന്യം നല്ല ഗായകൻ കൂടിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ഒരിക്കൽ ഒരു ബിബിസി മീഡിയ ടീമിന് മുന്നിൽ അദ്ദേഹം ഒരു റഷ്യൻ ഗാനം നന്നായി പാടി. “എന്റെ പാട്ട് റൈസയ്ക്ക് ഇഷ്ടമായിരുന്നു,” അദ്ദേഹം അവരോട് പറഞ്ഞു. 1999-ൽ അന്തരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രിയപത്നിയായിരുന്നു റൈസ.സ്‌പോർട്‌സിൽ ചെസ്സ് ആയിരുന്നു അവന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട കളി. സ്‌കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരുന്ന കാലത്താണ് ചെസ്സിനോടുള്ള ഇഷ്ടം തുടങ്ങിയ. ദരിദ്രകുടുംബത്തിൽ നിന്ന് വന്ന അദ്ദേഹത്തിന് ചെസ് സെറ്റ് വാങ്ങാനുള്ള സാമ്പത്തികശേഷി ഇല്ലായിരുന്നു. അതിനാൽ അവനും സുഹൃത്തുക്കളും മരക്കഷണങ്ങളിൽ നിന്ന് ചെസ്സ് രൂപങ്ങൾ കൊത്തിയെടുക്കുകയും ആ കഷണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് ചെസ്സ് കളിക്കുകയും ചെയ്തു. ഗോർബച്ചേവ് കുട്ടിയായിരുന്നപ്പോൾ, രാജ്യം മുഴുവനും 1930-1933 കാലഘട്ടത്തിലെ അശ്രാന്തമായ ക്ഷാമത്തിന്റെ പിടിയിലായിരുന്നു, അതിൽ ഗോർബച്ചേവിന്റെ രണ്ട് പിതൃസഹോദരന്മാരും ഒരു അമ്മായിയും മരിച്ചു. ഇതിനെത്തുടർന്ന് ജോസഫ് സ്റ്റാലിൻ ഉത്തരവിട്ട മഹത്തായ ശുദ്ധീകരണത്തിൽ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ശത്രുക്കളെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെട്ടവരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഗോർബച്ചേവിന്റെ രണ്ട് മുത്തച്ഛന്മാരും അറസ്റ്റിലായി, മോചിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ് ലേബർ ക്യാമ്പുകളിൽ ചിലവഴിച്ചു.

ഒരുപക്ഷേ കഠിനമായ കുട്ടിക്കാലത്തെ ഈ ഓർമ്മകൾ അവന്റെ ചിന്തകളെ രൂപപ്പെടുത്തുകയും എല്ലാ മനുഷ്യർക്കും സമാധാനം തേടാൻ അവന്റെ മനസ്സിനെ സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്‌തു. ലോകത്ത് സമാധാനം വളർത്തുന്നതിനായി ചെസ്സിനോടുള്ള തന്റെ അഭിനിവേശം ഉപയോഗിക്കാനും അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു. അപ്പോഴേക്കും അദ്ദേഹം ഒരു നല്ല കളിക്കാരനായിരുന്നു, കൂടാതെ FIDE പ്രസിഡന്റ് കിർസാൻ ഇലുംസിനോവുമായി വളരെ സൗഹാർദ്ദപരമായ ബന്ധത്തിലായിരുന്നു. 2005-ൽ ഗോർബച്ചേവ്, FIDE പ്രസിഡന്റും മുൻ ലോക ചാമ്പ്യനുമായ അനറ്റോലി കാർപോവ് (ഏഴു തവണ ലോകകിരീടം നേടിയിട്ടുണ്ട്) ഒത്തുചേർന്ന് ‘ചെസ്സ് ഫോർ പീസ്’ എന്ന സംരംഭം ആരംഭിച്ചു. ഒരു നീണ്ട ടൂർണമെന്റിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മികച്ച കളിക്കാർ ഇന്റർനെറ്റിലൂടെ മത്സരിക്കുന്ന ഒരു സംഭവമായിരുന്നു അത്.

കാർപോവും അഞ്ച് തവണ വനിതാ ലോക ചാമ്പ്യനായ സൂസൻ പോൾഗറും തമ്മിലുള്ള പോരാട്ടമായിരുന്നു ഇവന്റിന്റെ ഹൈലൈറ്റ്, അവളുടെ സഹോദരി ജൂഡിറ്റ് ഒരു ഇതിഹാസ കളിക്കാരി കൂടിയാണ്. ഗോർബച്ചേവ് മുഖ്യാതിഥിയായിരുന്നു, ആഹ്ലാദകരമായ ജനക്കൂട്ടത്തിന് മുമ്പായി അദ്ദേഹം വ്യാപകമായി പ്രചരിപ്പിച്ച പരേഡിൽ പങ്കെടുത്തു. തുടർന്ന് ഒരു പുരുഷനും ഒരു സ്ത്രീയും രണ്ട് മികച്ച കളിക്കാർ തമ്മിൽ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചു. അത് ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, ഗോർബച്ചേവ് തന്നെ രണ്ട് പോരാളികൾക്ക് ചായ വിളമ്പി, തുടർന്ന് കാർപോവിന് വേണ്ടി ആദ്യ നീക്കം കളിച്ചു. ചെസ്സ് നന്നായി അറിയാവുന്ന ഗോർബച്ചേവ് അത് മനഃപൂർവം ദുർബലമാക്കി. “കൂടുതൽ പരിചയസമ്പന്നനായ കളിക്കാരന് കാര്യങ്ങൾ ബുദ്ധിമുട്ടാക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു,” അദ്ദേഹം പുഞ്ചിരിയോടെ വിശദീകരിച്ചു. ഒടുവിൽ മത്സരം 3-3ന് സമനിലയിൽ അവസാനിച്ചു.

ചെസ്സിലൂടെ എന്താണ് നേടാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നതെന്ന് ഒരു മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ ചോദിച്ചപ്പോൾ ഗോർബച്ചേവ് മറുപടി പറഞ്ഞു: “ചെസ് കൊണ്ട് മാത്രം ഈ വാതിൽ തുറക്കില്ല. സമാധാനം തേടുന്നതിൽ നൂറോ ആയിരമോ കൂടുതൽ സംരംഭങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം. ഇപ്പോൾ നമ്മൾ ഒരു ഉദാഹരണം മാത്രം കണ്ടു – ചെസ്സിലൂടെ സമാധാനവും സഹകരണവും തേടാനുള്ള അനറ്റോലി കാർപോവിന്റെ ഈ ആശയം. ഞങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ ഉണ്ടായിരിക്കണം. ” ഗോർബച്ചേവിന്റെ വിവിധ മേഖലകളിലെ സമാധാന സംരംഭങ്ങൾ ചില ഫലമുണ്ടാക്കി എന്നതിൽ സംശയമില്ല. എന്നാൽ ഈ ദുഷ്‌കരമായ സമയങ്ങളിലൂടെ മനുഷ്യരാശിയെ കാണാൻ ലോകത്തിന് അത്തരം കൂടുതൽ സംരംഭങ്ങളും മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവിനെപ്പോലെ സമാധാന പ്രിയരായ രാഷ്ട്രതന്ത്രജ്ഞരും ആവശ്യമാണ്.